VADELİ İŞLEM NEDİR?

Vadeli işlem piyasaları, türev piyasalar olarak da ifade edilmektedir. Bu piyasada, belirli bir tarihte daha önceden belirlenmiş miktar ve kalitede standartları olan herhangi bir yatırım aracının bugünden alınıp satılması işlemleri gerçekleşmektedir. Bu vadeli işlemler, türev işlemler olarak da bilinmektedir.

Türev piyasalar da kendi içinde iki kısıma ayrılmaktadır.

Organize Piyasada İşlem Gören Türev Ürünler

• Futures
• Opsiyon
• Swap

Tezgah Üstü Piyasada İşlem Gören Türev Ürünler

• Forward

Yurt içi organize vadeli piyasa VİOP piyasasıdır.  Yurtdışı organize türev piyasalara Futures Piyasalar adı verilmektedir. Gerek yurt içi ve gerekse yurt dışı organize türev piyasalar ilgili borsalarca, işlem gören tüm ürünler için; vadesi, sözleşme büyüklüğü, başlangıç teminatları, teminat oranları, fiyat adımları gibi işlem kriterleri önceden belirlenmiştir. Organize piyasalarda ayrıca  Opsiyon ve Swap işlemleri de gerçekleşmektedir.

Futures işlemleri Organize piyasalarda gerçekleşir, hukuki düzenlemeleri vardır ve standartlaştırılmış türev ürünler alınıp satılmaktadır. Chicago Opsiyon Borsası (CBOT), VİOP (Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası)  gibi piyasalar organize piyasalara örnektir.

Tezgah üstü türev piyasa işlemlerine ise Forward işlemler adı verilmektedir. Burada yapılan anlaşmalar iki taraf arasında karşılıklı güven ilişkisi çerçevesinde gerçekleştirilir. Belirli bir standartı bulunmaz. Genellikle çok büyük kurumsal firmalar ve bankalar arasında yapılan işlemlerdir.