Yusuf Topçu

Araştırma Birimi Müdürü
TCMB 22 Ekim’de piyasaları şaşırttı ve gösterge faizi sabit bıraktı.
05 Kasım 2020

8.00 Silistre 9.00 Ayastefanos

8.00 Silistre 9.00 Ayastefanos


Teşbihte hata olmaz diyerek yazımıza başlayalım.


TCMB 22 Ekim’de piyasaları şaşırttı ve gösterge faizi sabit bıraktı. Geç Likidite Penceresi’nde (GLP) 150 baz puanlık bir artışa gidilen PPK toplantısının ertesi gününde geleneksel repo ihalelerinde oluşan ortalama faiz oranının %14’e yaklaştığını, Kasım’ın başlangıcıyla ise Dolar/TL’nin 8.40’ı geçtiğini gördük. Merkez Bankası bu kararıyla faiz artışında acele etmeyeceğini, dolayısıyla kapısına gelinen 8.00 seviyesini de savunmak istemediğini göstermiş oldu.


Toplantıdan sonraki gün faiz oranı %14,75 olan GLP’den 6 Milyar TL fonlama yapıldı ve oluşan ortalama bileşik faiz %15,88’di. Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi (AOFM) de Ekim ayı sonunda %13.40 seviyesine, 5 Kasım itibarıyla ise %14’ün üzerine çıktı. Böylelikle faiz koridorunda üst bant sınırına gelmemize yalnızca ufak bir artış payı, 19 Kasım PPK toplantısına da 2 haftalık bir zaman dilimi kalıyor.


Sıkılaştırma adımları kapsamında faizleri artıramadığı için elinde sınırlı enstrümanı kalan Merkez Bankası, rekabetçi kur politikası dahilinde döviz kurlarını serbest salınıma bırakmış bir görüntü çiziyor. TCMB yakın zamanda aldığı kararla gecelik vadeli repo işlemleri askıya aldı ve fonlama için bankaları GLP’ye yönlendirdi. Faiz kararı öncesi 7,80 olan Dolar/TL kuru, piyasanın artık %14,75 faizi dahi yeterli bulmamasıyla Kasım’ın başında 8,40 seviyesini geçerek 8,50’in üzerinde yeni rekorlar kırdı.


An itibarı ile herkes Amerika’daki başkanlık seçimleri sonuçlarını beklerken TCMB Kasım ayı PPK toplantısına kadar zaman kazanmaya çalışıyor, yatırımcılar ve spekülatörler ise TCMB’yi olağanüstü toplanıp faiz arttırmaya zorluyor. 5 Kasım itibarıyla serbest piyasada oluşan faiz türleri TLREF, repo ihaleleri, 2 yıllık tahvil faizleri hep birlikte %15 sınırına yaklaşmış veya bu sınırı aşmış durumda. Özetle şu anda fonlamalar ve piyasada oluşan faiz oranları %10.25 olan manşet politika faizinden oldukça uzaklaşmış durumdalar.


TCMB Ekim ayında kendisinden beklenen sıkılaştırma döngüsüne kağıt üstünde ara vermişti. Piyasaların reaksiyonu çok sert olunca dört bir koldan likidite kısılmaya ve fonlama maliyetleri yukarı çekilmeye başlandı. Başkanlık seçimleri yaklaştıkça Merkez Bankası’nın bonkörlüğü de piyasaları rahatlatmadı ve %15 fonlama maliyetlerine rağmen 8,50 sınırında dans eden bir Dolar kuru, 10 liranın üzerine göz atan bir Euro kuru ile karşı karşıyayız.


19 Kasım PPK toplantısına gidilirken henüz belli olmayan ABD başkanlık seçimleri hala daha masada. Trump’ın oy sayımlarına itirazları ve yargıya başvurmasıyla uzamaya başlayan sürecin 19 Kasım’a kadar belli olmama ihtimali var. Böyle bir durumda zaman kazanmaya uğraşan TCMB Kasım ayı toplantısını da boş geçme riskini alabilir. Piyasa beklediği sıkılaştırmayı Kasım ayında da almadığı taktirde Ekim ayında terkedilen 8.00 mevzisi yerini 9.00 savunma hattına bırakır.


Merkez Bankası bu kadar volatil bir dönemde böyle bir riski alır mı sorusunun cevabı tabi ki bizde değil, yalnızca politika yapıcılarda. Ekim’de büyük beklentilerin oluşmasına rağmen faiz artırılmamış olması, aslında bu riskin çoktan alındığını gösteriyor. 8,50’yi geçen Dolar/TL kuruna birtakım düzenlemeler dışında büyük bir müdahale gelmemesi de bu yolda devam edildiğinin bir diğer işareti.


Önceki yazımızda Merkez Bankası’nın faiz artırımında, miktarı Amerika’da seçilecek yeni başkanın belirleyeceğini söylemiştik. Görünen o ki TCMB’nin seçtiği yol Amerika seçim sonuçlarını beklemek. Bekleme aşamasında ise ulaşılan 8,50 seviyesi şu an için bir pit stop hükmünde. ABD’den gelen haberlere göre seçim sonucu için yargıya gidildi, sonuç kuvvetle muhtemel Anayasa Mahkemesi’nde (Supreme Court) sonuçlanacak. Henüz itiraz sürecinin başında olduğumuzu düşünürsek 19 Kasım PPK’na kadar başkan belli olmazsa faiz de belli olmayacak. 22 Ekim’den sonra 19 Kasım’da da bir faiz artışı görmediğimiz taktirde ise 22 Ekim’de terkedilen 8.00 Silistre, yerini 9.00 Ayastefanosa bırakacaktır.