X

Sanayi Üretim Endeksi Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Bir ülkenin gelişmesinde aynı zamanda uluslararası rekabette ülkeye güç katan en önemli sektörlerden olan Sanayi Sektörü, GSYH’nın bir birleşeni olup milli gelir büyümesinin ve ekonominin en önemli itici güçlerindendir. İstihdama önemli bir katkı sağlayan sanayi sektörü büyümeye de ciddi bir ivme kazandırmaktadır.

Sanayi sektörünün gelişmesi diğer sektörleri de etkiler. Örnek olarak, makine, metal, otomotiv ve teknoloji alanında gelişmeler tarım, ulaşım, eğitim sektörlerini de pozitif anlamda destekler. Bankacılık ve finans, sigorta, iletişim, ulaşım ve reklam gibi hizmetlere en büyük talep sanayi sektöründen gelir. Yani, bu gibi sektörler de sanayi sektöründeki gelişmelerden etkilenir.

Sanayi Üretim Endeksi, ekonomide meydana gelen gelişmelerin ve uygulanan ekonomi politikalarının, kısa dönemdeki etkilerinin ölçülebilmesi amacıyla hesaplanmaktadır. Türkiye’de endeks hesaplamasında 2010 yılı baz yılı ( 2010=100 temel yıllı ) kabul edilmiştir. Örnek büyüklüğü 5067 işyeridir. 2010 Prodcom ürün sınıflandırmasına göre 1868 maddedeki değişim takip edilmektedir. Endeksin hesabında sabit temel yıllı Laspeyres yöntemi kullanılmaktadır. Sanayi Üretim Endeksi her ayın 8’inde TÜİK’in internet sitesinde açıklanmaktadır.

Sanayi Üretim Endeksi hesaplamasında Madencilik ve Taş Ocakçılığı, İmalat, Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı sektörleri hesaba katılır. Bu sektörlerin de endeks içinde farklı ağırlıkları bulunur.

Sanayi Endeksi hesaplamasında sektörlere verilen ağırlıklar ise şöyledir;

  • Madencilik % 6,5 (kömür, petrol/doğal gaz ve metal)
  • İmalat % 81 (gıda, tekstil, plastik, motorlu taşıt imalatı, Metal İşleme sanayi, makine ve elektrikli teçhizat gibi)
  • Elektrik %12,5 (gaz, elektrik üretimi)Tüm bu veriler neticesinde sanayi üretim endeksi olarak işlenmekte, aynı zamanda tatil günleri çıkarılarak, yani bir önceki döneme göre iş günü farkları elenerek takvim etkisinden arındırılmış veriler yayınlanmaktadır. Ayrıca her sektörün mevsimsel dinamikleri olması nedeniyle mevsim şartlarından arındırılmış verilerde takip edilmektedir.
Related Post