Tahvil, şirketlerin fon ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için borçlanma senetleridir. Hisse senetleri ise şirketlerin, sermayesinin belirli bir bölümünü temsil etmekte olan, sahibine ortaklık hakkı veren menkul kıymetlerdir. Yani temelde hisse senedi sahibine ortaklık, tahvil ise alacak hakkı sağlar. Kafanız hala karışık mı? O halde tahvil ve hisse senetlerinin özelliklerini karşılaştırmakta ve arasındaki farkları bulmakta yarar var.
- Az önce de bahsettiğimiz gibi, unutulmaması gereken en temel fark; tahvil bir borç senedi, hisse senedi ise bir mülkiyet senedidir. Elinde tahvili olan bir kişi tahvil çıkarmış olan kurumun uzun vadede alacaklısıdır. Yani şirket artık ona borçludur. Hisse senedi sahibi ise artık kurumun ortağı konumundadır.
- Tahvil sahibinin işletmeye kullandırdığı sermaye yabancı sermayedir. Fakat hisse senedi sahibinin işletmeye kullandırdığı sermaye ana sermaye olarak tanımlanır.
- Tahvil sahibi, şirketin aktifi üzerindeki alacağından başka hiçbir hakka sahip değildir. Şirketin yönetimine katılamaz. Tahvil sahipleri alacaklarını aldıktan sonra, şirketin mal varlığı üzerinde hiçbir hak iddia edemezler. Hisse senedi satın alarak şirketin ortağı olan hak sahipleri, kendilerine tanınan tüm ortaklık haklarından yararlanabilirler. Yönetime katılabilirler.
- Tahvilin vadesi kesin olarak belirlenmiştir. Vade sonunda tahvil sahibi ve şirketin ilişkileri sona erer. Hisse senedinde böyle bir vade söz konusu değildir. Şirket devam ettiği sürece ilişki devam eder.
- Tahvilin getirisi sabittir. Hisse senedinin getirisi ise değişkendir. Hisse senedinin getirisi, hisse senedi değerinde meydana gelen artış ve şirketin dağıtacağı kar payı ile alakalıdır.
- Tahviller iskontolu olarak, mevzuatta itibari değerinin altında bir değerle ihraç edilebilir. Hisse senetleri hiçbir zaman nominal değerin daha altında bir değerle ihraç edilmezler.
- Tahviller, şirketler dışında devlet ve belediyeler gibi tüzel kişiliğe sahip kamu kuruluşları tarafından da çıkarılabilir. Hisse senetleri, anonim şirket, anonim şirket statüsündeki kuruluşlar ya da özel kanunla kurulan kuruluşlar tarafından ihraç edilebilir.
Ekonomik açıdan dikkatimizi çeken en büyük farklar ise tahvil, hisse senedine göre daha az risk oranı taşır. Tahvil sahibi, tahvil ihraç eden şirketin kâr-zarar riskine katılmaz. Getirisi her zaman sabittir. Hisse senedi sahipleri, şirketin mal varlığından bütün borçlar ödendikten ve tasfiye masrafları çıktıktan sonra, kalanını hisseleri oranında paylaşırlar. Göründüğü üzere hisse senedi ve tahvil birbirine benzemesine rağmen, aralarında büyük farklar bulunan ve karıştırılmaması gereken yatırım araçlarıdır.