Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) son borç veren makam olarak, gün sonu ödeme sistemlerinde oluşabilecek sorunların önüne geçmek amacıyla bankalara verdiği limitsiz vadeli TL borçlanma ve borç verme işlemlerinin yerine getirildiği mekanizmaya Geç Likidite Penceresi (GLP) adı verilmektedir. Aslında gecelik ve geçici bir uygulamadır. GLP işlemleri gecelik vadede 16:00 – 17:00 saatleri arasında gerçekleşir.
GLP’ye Neden İhtiyaç Duyulur?
Geç Likidite Penceresinden borç almak için iki nedenden bahsedebiliriz. Birincisi bankanın kendisiyle alakası olmayan durumdan kaynaklanabilmesi iken bir diğeri ise gün sonunda TL likiditesini Merkez Bankası’ndan para almadan kapatamayacak olması veya bankaların mali durumu bozuk olması nedeniyle likiditesinin kalmaması durumda kullanmasıdır. Geç Likidite Penceresi parasal sıkılaştırma yöntemi ile fonlama maliyetinin yükselmesi, TL’nin maliyetinin artması ve döviz kurlarının artışının sınırlanması hedeflenir.
28 Mayıs tarihinde TCMB para politikası operasyonel çerçevesine ilişkin sadeleşme sürecinin tamamlandığını belirttiği duyurusunda sadeleşmeye gitti. GLP faizi üzerinden devam ettirdiği süregelen uygulamasının 1 Haziran 2018 tarihinden geçerli olacak şekilde eskiden olduğu gibi bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının Merkez Bankası politika faizidir şeklinde düzenledi. Bu oran, mevcut fonlama faizine (yüzde 16,50) eşitlendi. Böylece Bankalararası Para Piyasasında bankaların borç alabilme limitleri 18 Temmuz 2016 tarihi öncesinde geçerli olan limitlerine eşit hale geldi. Bankalararası Para Piyasası’nda saat 16.00–17.00 arası gecelik vadede gerçekleştirilebilecek işlemlerde ise GLP faizi uygulanacak. Ayrıca Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranları bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar verildi.
Merkez Bankasının bu adımları sonrasında Dolar/TL kuru tarihi zirvelerinden uzaklaşarak 4.6000 seviyesinde işlem görmeye devam ediyor. 7 Haziran tarihinde gerçekleşecek olan TCMB PPK toplantısında son dönemde yükselen enflasyon nedeniyle yeni bir faiz artışı olasılığı fiyatlanıyor.