Share This Article
Hisse geri alımı (buyback), şirketlerin piyasalardaki işlem gören hisse senetlerini belirlenen piyasa değerinden satın alıp toplamasıdır. Bu işlemle birlikte hissedarların payları ve ileriki zamanlarda temettülerden alacakları miktar artmış olur. Şirketlerin, hisse senetlerindeki düşüşlere ya da artışlara göre ihraç edilen payları geri alma hakları vardır. Bu işlemin asıl amacı hisse senetlerinin mevcut değerini koruyabilmektir. Ayrıca bu işlemle beraber hisse sahiplerine nakit destek sağlanır, hisselere karşı yatırımcıların güveni korunur, şirketin kasasındaki atıl nakit de değerlenmiş olur.
Hisse Geri Alım İşlemleri Nasıl Yürütülür?
Hisse geri alım işleri SPK’nın (Sermaye Piyasası Kurulu) düzenlediği mevduat bazında yürütülür. Şirketler, hisse sahiplerine geri alım yapılacağını teklif eder. Bu işlem direkt olarak yatırımcıdan geri satın alınıp yapılabileceği gibi bir aracı kurum yoluyla da hisse toplanabilir. Ayrıca belirlenen tarih ve fiyatın uygun olması hissedarların teklifi kabul etme ihtimalini artırır. Eğer hisse geri alımı bir aracı kurum yoluyla yapılacaksa belli bir limit bulunur. Hisse geri alım programının finanse edilebilmesi için kaynakların belirlenmesi gerekir. Bu kaynaklar da genellikle şirketin nakit rezervleri veya borç kullanımı olabilir. Şirket, hisse geri alım programını kamuoyuna açıklar ve bu açıklamayı hissedarlarına iletir. Bu duyuru, fiyatları etkileyebileceği için dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Şirket, hisse geri alım işlemlerini yürütmek için bir aracı firma veya broker seçmelidir. Bu aracı firma, hisse senetlerini açık piyasadan veya özel işlemlerle geri alabilir. Ayrıca geri alınan hisse senetleri, iptal edilebilir veya şirketin hisse senedi rezervlerine eklenerek saklanabilir.
Hisse geri alım işlemleri, birçok hukuki ve finansal ayrıntı içerebileceği için, bu işlemleri yürütmek için uygun profesyonel danışmanlık alınması önemlidir. Ayrıca, hisse geri alım programları, yerel ve ulusal düzenlemelere tabi olabilir, bu nedenle şirketin ilgili düzenleyici kurumlarla uyumlu olması önemlidir.
Neden Hisse Geri Alımı Yapılır?
Şirket, hisse senedi fiyatını artırmak veya istikrarlı bir şekilde tutmak amacıyla hisse geri alımı yapabilir. Daha az hisse senedi piyasada dolaşımda olduğunda, talep artabilir ve hisse senedi fiyatı yükselme eğiliminde olabilir. Yine şirketin hisse senedi sahiplerine olan taahhüdü ve ilgisini göstermek için kullanılabilir ve böylece güven sağlanmış olur. Bazı durumlarda şirketin vergi avantajlarından yararlanmasına yardımcı olabilir. Örneğin fazla nakit varlıkları varsa, bu nakdi kullanarak vergi avantajları elde edilebilir. Şirketler, aşırı sermaye birikimini önlemek ve hisse senedi sermayesini optimize etmek amacıyla hisse geri alımı yapabilirler. Bu da sermaye yapısını iyileştirme ve verimli kullanma amacı taşır.
Bu işlemler belirlenen stratejik hedeflere bağlı olarak farklı şekillerde uygulanabilir. Ancak her şirketin hisse geri alımı yapma nedenleri farklı olabilir ve bu nedenler onların özel koşullarına ve hedeflerine bağlı olarak değişir. Dolayısıyla, hisse geri alımı bir şirketin stratejik planının önemli bir parçasıdır ve dikkatle planlanması gerekir.
Hisse Geri Alımının Avantajları
Şirketler bu işlem sayesinde piyasaya alıcılı olarak gireceği için hisse fiyatını yukarı çeker. Hisse başına fiyat ve kâr kazanç oranı da yükseliş göstereceği için yatırımcıların dikkatini çekecektir. Ayrıca piyasadaki hisse sayısı azalırsa şirketin hisse değeri artış gösterir. Hisse geri alımı aynı zamanda söz konusu şirketin hisselerine sahip çıktığı düşüncesini yaratacağı için yatırımcıların güvenini de artırmış olur. Rakip şirketler ya da yabancı yatırımcılar tarafından kontrol edilme riskini azaltır. Bir başka avantajı ise sermaye verimliliğidir. Nakit rezervlerinin daha etkili bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Hisse geri alımı, çalışanlar ve yöneticiler için hisse opsiyonları ve performans bazlı ödül programlarının daha çekici hale gelmesine yardımcı olabilir. Bazı ülkelerde, hisse geri alımları daha düşük vergi oranlarına tabi olabilir, bu da şirketlerin vergi yükünü azaltabilir.
Hisse Geri Alımının Dezavantajları
Hisse geri alımından sonra fiyatlarda düşüş görülmesi muhtemeldir, bu düşüş yüzünden yatırımcılar doğru şirketi seçtiklerinden emin olamayabilirler. Eğer şirket hisselerini geri almak amacıyla borç içine girdiyse bu da onları olumsuz yönde etkileyebilir. Şirketin yeni projelere yatırım yapma veya borçlarını ödemesini sınırlayabilir. Hisse geri alımı, kredi derecesine etki edebilir. Çok fazla hisse geri alımı, kredi derecesini düşürebilir ve borç maliyetlerini artırabilir. Hisseler geri alındıysa, bu sahipliği ve hissedarların kontrolünü azaltabilir. Dolayısıyla bazı hissedarlar için endişe kaynağı olur. Şirket hisse geri alımı sebebiyle kenara daha az kaynak ayırır. Bu yüzden de uzun vadede büyüme potansiyelini sınırlayabilir
