Amerikan Merkez Bankası FED’ in yaptığı faiz artırımı duyurusu günler öncesinden bile, ekonomi gündeminde bir hayli ses getiriyor. Yaşanılan faiz artırımı sonrası; basın, ekonomi haber platformları, ekonomistler, yatırımcılar kırmızı alarm vererek, yorumlarını ve tahminlerini sunuyorlar. Peki, FED faiz artırımının önemi nedir ve Türk ekonomisinde ne gibi etkiler gösteriyor?
2006 yılında yaptığı sert faiz artırımı sonrası dünyadaki ekonomik dengelerin değişmesine sebep olan FED, kısa bir süre önce tekrar faiz artırımı yaptı. 0,25 puanlık bir faiz artırımına giden FED, gerçekleştirdiği hareketle beklenen kötü senaryoları yaşatmamasına rağmen ekonomiyi bir hayli heyecanlandırdı. Açıklamadan hemen sonra, FED faiz artırımının Türk ekonomisine etkileri soru işaretlerine neden oldu. Çünkü FED’in bu yöndeki kararı en çok Türkiye gibi gelişmekte olan piyasaları etkiliyor.
Yatırımlar ABD’ye Yöneliyor
Yatırımların, faiz artırımı sonrasında yükselen ABD Doları’na kayması, yadsınamayacak bir gerçek. Yatırımcılar, ABD’de faiz hadlerinin yükseleceği tahmin ederek; Türkiye, Brezilya, Güney Afrika gibi gelişmekte olan pazarlardan çekilip; ABD’de bulunan faize bağlı yatırım araçlarına yöneliyorlar. Bu durumda geliri yabancı sermayeye bağlı olan ülkelere ait ekonomilerde dengesizlikler yaşanabiliyor. Türkiye pazarından çekilen yatırımcıların ABD’ye doğru yönlenmesi, paranın değerini düşürüyor. Türk Lirası’nın, dolar karşında değer kaybetmesi ise yepyeni bir değişikliğin yolunu açıyor; bu hareketle Türkiye’nin borç yükü artmış oluyor. Bir zincirin halkaları olan bu gelişmeler, dış borçlanması olan Türkiye’nin bu gibi hareketlenmelerde çekimser davranmasına sebep oluyor.
Emtia Fiyatlarında Yükseliş
FED’in faiz artırımı ile ABD’de tahviller satıyor ve emtia fiyatları artmaya başlıyor. Emtia fiyatlarının artması diğer ülkelerin cari açığının artmasına neden oluyor. Emtia fiyatlarının yükselmesi, gelişmekte olan piyasalarının üretme performansını düşürür ve bu durum ekonomide olumsuz bir hava yaratır. Hatta bu hava işsizliğin yaygınlaşması yoluna doğru gidebilir.
Kıyamet Senaryolarına Soğukkanlı Yaklaşmak
Sert faiz artırımlarının etkileri Türk ekonomisi için olumsuz olsa da, FED ‘in bundan sonra daha kademeli artışlara gideceğini açıklaması, ekonominin yüreğine su serpiyor. FED faiz artırımı yatırımcılar için de önemli olduğu için, yatırımcılara hareketlenen piyasaları sürekli takip etmek ve değişen fiyatların bilincinde olarak, soğukkanlılık ile adımlarını atmak düşüyor.